Veelgestelde vragen

Wereldwijd krijgt tien tot vijftien procent van de vrouwen psychische klachten na een bevalling. Er wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar postpartum depressie. Dat onderzoek heeft tot nu toe geen simpele, eenduidige verklaring opgeleverd. Allerlei vrouwen (rijk, arm, jong, wat ouder, eerste kind, volgend kind, alleenstaand, gelukkig getrouwd, verlegen, spontaan etc.) krijgen psychische klachten na een bevalling. Waarschijnlijk ontstaan die klachten door een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren. Op al die terreinen gebeurt er veel rondom een zwangerschap en bevalling. Hoe meer belastende factoren op een vrouw van toepassing zijn, hoe groter de kans is dat zij na een bevalling psychisch uit balans raakt. Ook in jouw geval zal er sprake zijn van een samenspel tussen verschillende belastende factoren. Dat betekent absoluut niet dat je iets verkeerd hebt gedaan of hebt gedacht of dat je geen goede moeder bent. Je hebt (net als miljoenen anderen) de pech dat de balans verkeerd is uitgeslagen en dat je daardoor in een depressie bent beland. Dat is een zwaar lot, dat je niet alleen hoeft te dragen. Hoe eerder je hulp zoekt, hoe sneller en beter je zult herstellen.

Een depressie maakt dat je wanhopig bent en je niet kunt voorstellen dat je je ooit weer prettig en tevreden zult voelen. Dat is wat een depressie zo zwaar maakt. Toch blijkt uit al het onderzoek dat postpartum depressie een aandoening is met een gunstige prognose. De depressie gaat in principe altijd over. Denk je nu dat jij wel de uitzondering op die regel zult zijn, dan is dat een symptoom van je depressie. Dat denken alle vrouwen met een postpartum depressie. Om je herstel te bespoedigen, is het belangrijk dat je hulp zoekt. Wanneer je denkt dat dat toch wel niet zal helpen, is dat ook een symptoom van de depressie. Hoe ongeloofwaardig misschien ook, hulp zoeken helpt wel. Je zult je dan langzamerhand echt beter gaan voelen. Op een dag is je depressie over…

‘Ik wil niet beweren dat moeders die een postpartum depressie hebben gehad beter zijn, of liefdevoller. Maar wij hebben moeten vechten voor onze liefde, in zekere zin, en ik denk dat dat iets betekent…’ – Leslie Froehlich, Amerikaanse moeder en ppd-hulpverlener

Hoe lang een postnatale depressie duurt, is nooit vooraf precies te voorspellen. Een postnatale depressie is een ernstige aandoening, die niet van de ene op de andere dag over is. Wel kun je je herstel aanzienlijk bespoedigen door goed voor jezelf te zorgen en zo snel mogelijk deskundige hulp te zoeken. Klik hier voor meer informatie over begeleiding bij postnatale depressie door Postpartum Steun.

Zwanger raken door een vruchtbaarheidsbehandeling is een van de bewezen grote risicofactoren voor het ontwikkelen van psychische klachten na een bevalling. Dat lijkt misschien paradoxaal (wie heeft er immers meer voor over gehad om een kindje te krijgen?), maar dat is het niet. Het doorlopen van een vruchtbaarheidstraject is een ingrijpende levenservaring die veel (tegenstrijdige) gevoelens oproept. Juist wanneer je eindelijk weet dat het goed is afgelopen – wanneer je baby gezond en wel ter wereld is gekomen – , kan ruimte ontstaan voor het verwerken daarvan. En dat kan maken dat je je niet meteen voelt zoals je misschien had gehoopt en verwacht. Dat is helemaal niet gek, integendeel. Veel ex-kankerpatiënten ervaren bijvoorbeeld iets dergelijks: wanneer zij horen dat zij genezen zijn, juist dan, maken zij een periode door waarin zij niet zo goed in hun vel zitten. Wanneer je in zo’n situatie boos wordt op jezelf, of erg teleurgesteld raakt, of fatalistisch gaat denken (‘misschien is dit een teken dat ik geen moeder had moeten worden’) zal je de minder leuke gevoelens (die, nogmaals, heel normaal zijn) met man en macht proberen weg te duwen. En juist dat maakt dat ook de fijne gevoelens (over je herstel, of over je moederschap) niet meer gevoeld kunnen worden. Herken je jezelf hierin? Schroom niet om contact op te nemen, ik help je graag.

Een postnatale depressie is een psychiatrische aandoening met een gunstige prognose. Dat wil zeggen dat de depressie in principe altijd weer overgaat. Zelfs als je niets zou doen, zou je je op een bepaald moment weer beter gaan voelen. Toch is ‘niets doen’ in het geval van een postnatale depressie niet verstandig. Uit onderzoek blijkt dat je veel sneller en beter herstelt wanneer je hulp krijgt van professionals met verstand van postnatale depressie. Ook is het belangrijk om met mensen uit je eigen sociale omgeving je gevoelens te delen. Vrouwen die geen hulp zoeken, hebben soms jarenlang last van depressieve gevoelens. Dat is niet nodig. Gun jezelf en je baby goede ondersteuning bij je postnatale depressie, zodat je je zo snel mogelijk weer goed voelt en kunt genieten van je moederschap. Klik hier voor de verschillende diensten van Postpartum Steun.

Bijna alle vrouwen met een postnatale depressie, vragen zich af: ‘is wat ik heb wel een postnatale depressie of ben ik gewoon niet geschikt voor het moederschap?’ Het wrange van een postnatale depressie is dat deze vrijwel tegelijk met de baby je leven binnenkomt. Daardoor maakt je hoofd al gauw de verbinding ‘baby-depressie’. Maar de depressie en de baby zijn twee op zich zelf staande ontwikkelingen in je leven die samen komen. Je wordt niet ongelukkig door de baby, maar door de depressie. Wanneer de depressie over is, zul je merken dat je wel kunt genieten van je kindje en dat je wel geschikt bent voor het moederschap.

Psychische klachten na een bevalling zijn er in allerlei vormen. Veel vrouwen ervaren somberheid en een uitzichtloos leeg gevoel. Maar anderen lijden vooral onder angst, paniek, onzekerheid of ernstige stress. Ook hebben sommige vrouwen veel last van indringende (gewelddadige) gedachten. Of je nu wel of niet erg somber bent, wanneer je klachten je belemmeren om het leven te leiden dat je wenst, dan is het verstandig om hulp te zoeken. Bij Postpartum Steun kunnen vrouwen met alle genoemde klachten terecht voor counseling. Meer informatie over de symptomen van een postnatale depressie vind je hier.

LET OP: alle vrouwen met psychische – en vermoeidheidsklachten na een bevalling doen er goed aan om voor de zekerheid bij de huisarts de werking van hun schildklier te laten onderzoeken. In sommige gevallen worden deze klachten namelijk door een slecht functionerende schildklier veroorzaakt.

Door een postpartum depressie komt het geven van borstvoeding bijna altijd ter discussie te staan. Jij en/of mensen in je omgeving kunnen zich gaan afvragen of je niet beter kunt stoppen, omdat de depressie zoveel van je vraagt. Aan de andere kant kun je het gevoel hebben dat het geven van borstvoeding nog slechts een van de weinige lichtpuntjes in je leven is… Er is niet in het algemeen te zeggen wat de beste beslissing is. Het is belangrijk dat je weet dat het voor het welzijn van je baby veel belangrijker is dat het goed met jou gaat dan welk soort voeding hij krijgt. De keuze die het meest bijdraagt aan jouw welzijn is dan ook de beste. Welke dat is verschilt per situatie. Wanneer je het moeilijk vindt om deze keuze te maken kun je daarbij door Postpartum Steun begeleid worden. Neem gerust contact op om te overleggen. Meer over borstvoeding en postpartum depressie lees je hier.

50 tot 70 procent van de vrouwen heeft in de eerste week na de bevalling last van kraamtranen (ook wel babyblues genoemd). Zij voelen zich plotseling huilerig, angstig en weten even niet meer of ze het allemaal wel zo leuk vinden. Deze verschijnselen lijken op de eerste symptomen van een postpartum depressie. Het grote verschil tussen kraamtranen en een postpartum depressie, is dat kraamtranen na een aantal uren, dagen of hooguit twee weken, verdwijnen. Wanneer je een postpartum depressie hebt, gaan de klachten niet zo snel over en worden ze ernstiger. Het is dus niet nodig om, wanneer je je in de kraamweek even rot voelt, bang te zijn dat je afstevent op een depressie. Aan de andere kant is het ook niet reëel om, wanneer de klachten langer aanhouden en steeds vervelender worden, deze te blijven afdoen als ‘gewoon kraamtranen’.  Vertrouw op je intuïtie; als je denkt dat er meer aan de hand is, dan is dat waarschijnlijk ook zo. Dat betekent niet dat er iets vreselijk mis is, maar wel dat het verstandig is om hulp te zoeken. Meer informatie over de symptomen van een postnatale depressie en aanverwante stoornissen vind je hier.

Nee, je bent geen aansteller. Je bent een pechvogel. En dat is nog een beetje zwak uitgedrukt, want een postpartum depressie is een loodzware last. Probeer jezelf ervan te doordringen dat je niet kiest voor dit gevoel, en dat je er dus ook geen schuld aan hebt. Wanneer je jezelf allerlei verwijten gaat maken, werkt dat averechts. Je gaat je dan alleen nog maar slechter voelen. Het lastige is dat je juist door de depressie geneigd bent erg negatief over jezelf te denken, en dat het daardoor makkelijker gezegd is dan gedaan om je niet schuldig te voelen, of een slappeling. Misschien helpt het om dit soort gedachten en gevoelens te leren herkennen als een symptoom van de depressie en ze daarom niet al te serieus te nemen. En als je dat moeilijk vindt, denk dan aan al die miljoenen andere vrouwen in de wereld die op dit moment in hetzelfde schuitje zitten. Zijn dat ook allemaal aanstellers? Echt niet. Je maakt deel uit van een grote gemeenschap van dappere moeders die een nare, maar ook diep menselijke ervaring moeten doorstaan.

Het kan zijn dat je niet met hulpverleners over je negatieve gedachten en gevoelens durft te praten omdat je bang bent dat zij je zullen veroordelen of zelfs zullen vinden dat je kindje bij je moet worden weggehaald. Deze angst is niet reëel en weerhoudt je ervan dat te doen wat je moet doen: hulp zoeken. Professionals die werken met ouders en jonge kinderen (huisarts, verloskundige, kraamverzorgende, consultatiebureau-arts) zullen niet schrikken wanneer je eerlijk vertelt wat je ervaart. Zij weten dat dit vaak voorkomt en kunnen je helpen. Wanneer je de pech hebt een van de (gelukkig steeds zeldzamer) professionals te treffen die dit inzicht niet heeft, betrek dit dan niet op jezelf, maar ga met iemand anders praten. Realiseer je dat een postpartum depressie maakt dat je angstiger en wantrouwender bent dan anders. Je angst is in deze situatie geen goede raadgever. Deel de angst dat je baby van je zal worden afgenomen met de professional met wie je praat. Hij of zij zal je gerust kunnen stellen en je kunnen helpen de eerste stappen te zetten op weg naar herstel, zodat jij zo snel mogelijk de moeder voor je kindje kunt zijn die je wilt zijn.

Wat zou het fijn zijn als het antwoord op deze vraag een volmondig ‘ja’ was en er een medicijn zou bestaan dat jouw depressie in het niets kon doen oplossen. Helaas is dat niet de realiteit. Er bestaat (nog) geen wondermiddel. Sommige mensen met een (zware) depressie kunnen baat hebben bij het slikken van antidepressiva, voor anderen geldt dat niet. En ook als antidepressiva helpen, is dat op zijn vroegst pas na een paar weken. Het gebruik van antidepressiva moet altijd door een arts worden begeleid. Zowel het op- als het afbouwen van de medicatie dient zorgvuldig te gebeuren. Veel mensen krijgen last van bijwerkingen, en hoewel antidepressiva niet lichamelijk verslavend zijn, is afbouwen vaak toch lastig. Naast antidepressiva krijgen vrouwen met een postpartum depressie soms ook andere medicatie voorgeschreven, meestal slaap- of kalmeringsmiddelen. Deze middelen kunnen een tijdelijke oplossing bieden voor bijvoorbeeld slapeloosheid of extreme paniek, maar mogen alleen kortdurend worden gebruikt. In tegenstelling tot antidepressiva zijn deze middelen wel verslavend.

Gelukkig blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat (langdurig) medicatie slikken in het geval van een postpartum depressie vaak niet nodig is. Veel belangrijker is het dat een vrouw met een deskundige kan praten en zoveel mogelijk steun krijgt uit haar sociale omgeving. Wanneer een vrouw voelt dat zij zich niet hoeft te schamen voor haar gevoelens en serieus wordt genomen, zal zij langzamerhand herstellen. Op deze manier krijgt zij ook de kans om te ontdekken hoe zij de kluwen die een depressie is kan ontwarren. Dat is een waardevol proces waaraan zij voor de rest van haar leven veel kan hebben. De medicijnen tegen depressie die tot nu toe ontwikkeld zijn, doen daarentegen aan symptoombestrijding, zij halen de knopen niet uit de kluwen, maar zorgen er hooguit voor dat die tijdelijk niet of minder worden gevoeld.

Wanneer je op dit moment zo somber of angstig bent dat je het gevoel hebt zonder een onmiddellijke oplossing niet verder te kunnen, neem dan direct contact op met je huisarts, met de huisartsenpost of met de crisisdienst van de ggz in jouw gemeente.

Gedachten aan zelfmoord komen veel voor bij een postnatale depressie. In verreweg de meeste gevallen leiden deze gedachten niet tot daden. Je hoeft je niet te schamen voor deze gedachten, ze horen bij een depressie en zullen weer voorbijgaan. Het is belangrijk dat je met andere mensen over deze gedachten praat en er niet alleen mee blijft rondlopen. Bij Postpartum Steun kun je terecht voor hulp bij je postnatale depressie. Heb je nu direct behoefte om met iemand te praten over je zelfmoordgedachten, dan kun je (anoniem en vertrouwelijk) dag en nacht telefonisch en online terecht bij 113 zelfmoordpreventie. Daar werken ervaren mensen die naar je zullen luisteren en je kunnen helpen.

Soms is het vooruitzicht om alleen thuis te zijn met je baby haast ondraaglijk. Het kan zijn dat je, als gevolg van je somberheid of angst, nare gedachten hebt over jezelf en je baby. Soms zijn vrouwen bijvoorbeeld bang voor scherpe voorwerpen omdat zij levendig voor zich zien hoe ze daarmee hun kindje kunnen verwonden. Andere vrouwen zijn zo somber dat zij de gedachte hebben zichzelf of hun baby iets aan de doen. Het is belangrijk je te realiseren dat dit soort gedachten veel voorkomen bij vrouwen met een postpartum depressie en dat het gedachten zijn, geen feiten. Wanneer je gedachten hebt over het verwonden of doden van je baby, wil dat absoluut niet zeggen dat je dat ook gaat doen. De nare gedachten zijn een symptoom van de depressie, en zullen verdwijnen wanneer de depressie afneemt. Wel zijn dit soort gedachten vreselijk beangstigend en kun je je er erg schuldig over voelen. Een andere reden waarom je er tegenop kunt zien om alleen te zijn met je baby, is dat je je zo somber en leeg voelt dat de verzorging van je baby een onmogelijke opgave lijkt. Je bed uitkomen en voor jezelf zorgen is al zo zwaar… Wat in jouw geval ook precies de reden is dat je niet alleen wilt zijn met je baby, neem je angst serieus en praat erover met iemand die je vertrouwt. Samen kunnen jullie dan zoeken naar een oplossing, bijvoorbeeld door te organiseren dat er steeds iemand uit je eigen sociale omgeving bij je is, of door gespecialiseerde thuiszorg in te schakelen. Dan komt een deskundige wijkverpleegkundige je helpen bij het verzorgen van je baby (en je eventuele oudere kinderen) en bij het huishouden. Hoe sneller je hulp zoekt en open durft te zijn, hoe sneller je zult herstellen en kunt genieten van het samenzijn met je baby.

Vooral wanneer je nog nooit eerder ernstige psychische klachten hebt gehad, is een postpartum depressie erg beangstigend. Je had nooit verwacht dat je dit zou overkomen en raakt daardoor het vertrouwen in je psychische gezondheid kwijt. Dat kan ertoe leiden dat je bang bent dat je je nog slechter zult gaan voelen dan je nu al doet. Vooral de angst om gek te worden, om de grip op jezelf volledig kwijt te raken, kan groot zijn. Een kleine groep pas bevallen vrouwen (minder dan 1 op de 500) overkomt dit inderdaad. Zij krijgen na de bevalling een postpartum psychose. Tijdens een psychose verliest een vrouw het contact met de werkelijkheid en heeft zij last van wanen en hallucinaties. Een psychose is echter iets heel anders dan een depressie. Wanneer je nu een depressie hebt, ook wanneer je worstelt met enge of gewelddadige gedachten, hoef je niet bang te zijn dat die zich verder ontwikkelt in een psychose. Een psychose is een op zichzelf staande aandoening, die niet begint met een depressie. Mocht je twijfelen, bespreek dat dan zo spoedig mogelijk met bijvoorbeeld je huisarts. Waarschijnlijk zal die je gerust kunnen stellen.

41 procent van de vrouwen met een postpartum depressie wordt getergd door enge, indringende gedachten (ook wel intrusies genoemd) ten aanzien van hun baby. Ook ouders zonder depressie kunnen daar last van hebben. Veel voorkomend zijn bijvoorbeeld gedachten aan het verwonden van de baby met een mes. Ook seksueel getinte gedachten komen regelmatig voor. Indringende gedachten kunnen gepaard gaan met hele nare, levensechte beelden. Dat kan enorm beangstigend zijn. Je kunt je gaan afvragen of je gek wordt, of een slecht mens bent. Het hebben van indringende, enge gedachten, is geen teken dat je ‘gek’ (d.w.z. psychotisch) wordt. Juist wanneer je het zelf beschamend en naar vindt dat je deze gedachten hebt, is dat een aanwijzing dat je geen psychose hebt. Het hebben van indringende gedachten is ook geen teken dat je slecht bent, of dat je wat je denkt werkelijk zult gaan doen. Heel veel jonge ouders denken wel eens ‘nare’ dingen (‘als ik haar nu laat vallen, is ze dood’). Dat heeft te maken met het enorme verantwoordelijkheidsgevoel dat zo’n klein en kwetsbaar baby’tje oproept. Juist wanneer je heel erg schrikt van dit soort gedachten, en ze koste wat kost niet meer wil denken, kunnen de gedachten je leven gaan beheersen. Je kunt bij Postpartum Steun terecht voor hulp en advies. In dit blog vind je nog meer informatie over intrusies/indringende gedachten.

Depressiviteit en/of extreme angst stompen je gevoelens af. Er is geen ruimte in je hoofd voor andere gevoelens dan voor somberheid en angst. Dat voelt leeg. Alles waarvan je vroeger kon genieten, doet je nu niks. Het allermoeilijkste is te ervaren dat je geen of weinig positieve gevoelens hebt voor je baby. Dat kan zo pijnlijk zijn dat je je kindje het liefste niet wilt zien, of het juist krampachtig wilt vasthouden in de hoop eindelijk iets fijns te voelen. Het feit dat je de liefde voor je kind nu niet voelt, betekent niet dat die liefde er niet is. Het betekent ook niet dat jij niet in staat bent om je te hechten aan je baby. Je kunt alleen op dit moment niet/te weinig bij je positieve gevoelens en dat is een symptoom van je depressie. Wanneer de depressie verdwijnt, ga je vanzelf wel voelen hoeveel je van je kindje houdt en dat je je wel aan hem/haar hecht. Het is zwaar om voor een baby te zorgen zonder daarvoor beloond te worden met gevoelens van vertedering, trots en dankbaarheid. Bedenk dat je baby je nodig heeft, of jij nu wel liefde voelt of niet. Je baby heeft maar één moeder, je bent onvervangbaar. Ook wanneer jij er niets positiefs bij voelt, geniet je baby van je aanraking, je stem en je aanwezigheid.

Hoewel je dus onvervangbaar bent als moeder, is het juist als je depressief bent en worstelt met je gevoelens, heel goed als je ook regelmatig anderen voor je baby laat zorgen. Dat maakt je geen slechte moeder, integendeel. Je creëert daarmee de ruimte om langzamerhand te herstellen, en dat is ook in het belang van je kind.

Dit is een lastige vraag om te beantwoorden. Het zou niet eerlijk zijn om te beweren dat baby’s geen last hebben van de depressie van hun moeder. Wanneer een moeder door haar depressie minder en minder adequaat contact maakt met haar kindje, kan het kindje zich op een gegeven moment emotioneel gaan terugtrekken en dat kan gevolgen hebben voor zijn ontwikkeling. MAAR: ik weet hoe schuldig en waardeloos je je kunt voelen wanneer je na je bevalling somber of extreem angstig bent. Ik geef je deze informatie dan ook zeker niet om dat schuldgevoel verder aan te wakkeren. Je kunt er niets aan doen dat je depressief bent en doet waarschijnlijk je uiterste best om desondanks zo goed mogelijk voor je kind te zorgen. Dat is een enorme prestatie. Waarom ik je deze informatie toch geef, ook al weet ik dat je er misschien van schrikt, is omdat ik hoop dat je erdoor gestimuleerd wordt om snel hulp te zoeken. Doe je het niet voor jezelf, dan toch in elk geval voor je baby. Dat is een vreselijk moeilijke stap maar je zult er geen spijt van krijgen.

Je voelt je angstig en somber in een periode die we als samenleving meestal associëren met vreugde en geluk. Dat is voor jezelf heel moeilijk te bevatten, maar vaak ook voor de mensen in je omgeving. ‘Waarom is ze zo somber? Ze moet toch blij zijn met haar kindje?’, denken zij misschien. Veel mensen weten niet dat vrouwen op geen enkel moment in hun leven zo vatbaar zijn voor psychische klachten als na een bevalling. Jij lijdt daardoor niet alleen onder je depressie, maar ook onder het onbegrip en het gebrek aan kennis van anderen. Dat maakt een postpartum depressie extra zwaar. Probeer je niet teveel aan te trekken van mensen die je niet begrijpen, maar ga op zoek naar mensen die dat wel doen.

Wanneer je het gevoel hebt dat je partner je niet begrijpt, bedenk dan dat het feit dat jij je nu zo naar voelt, ook voor hem (of haar) erg verdrietig is. Jullie hadden je allebei het leven als jonge ouders heel anders voorgesteld. Probeer op de momenten dat je dat kunt opbrengen ook aandacht te hebben voor zijn pijn en probeer te zien wat hij wel voor je doet. Wees je ervan bewust dat een depressie maakt dat je wantrouwender, kritischer en negatiever bent dan anders. Soms zie je daardoor alleen wat je niet krijgt, en niet wat je wel krijgt. Je kunt in deze periode van je leven makkelijk teleurgesteld raken in mensen, soms is dat terecht, soms ook niet. Je kunt anderen helpen jou te helpen door open te zijn over hoe het met je gaat, duidelijk te vertellen waar je behoefte aan hebt, en ondanks je somberheid toch ook interesse te blijven houden voor wat hen bezighoudt.

Het is belangrijk dat je snel hulp zoekt wanneer je psychisch uit balans bent na een bevalling. Daarmee voorkom je dat je klachten ernstiger worden. De eerste stap op weg naar hulpverlening is een bezoek aan de huisarts. Hij of zij kan je adviseren over deskundigen op het gebied van psychische klachten in jouw regio. Het is ook belangrijk dat de huisarts de werking van je schildklier onderzoekt – er is een (kleine) kans dat je somberheidsklachten het gevolg zijn van een slecht werkende schildklier. Naast de huisarts, kun je ook je verloskundige of kraamverzorgende om advies vragen. Geef niet op voordat je een geschikte hulpverlener hebt gevonden. Dat kan soms even zoeken zijn, maar die zoektocht is de moeite waard. Het is belangrijk dat je iemand vindt in wie je vertrouwen hebt. Wanneer een counselingstraject bij Postpartum Steun je na het doorlezen van deze site aanspreekt, dan ben je van harte welkom. Neem gerust contact met mij op voor meer informatie.

Het voelt misschien of je klem zit: je hebt aan de ene kant de wens je gezin verder uit te breiden, aan de andere kant is het vooruitzicht van een eventuele volgende depressie afschuwelijk. Wanneer je de mogelijkheid om dan maar niet meer zwanger te worden serieus overweegt, word je daar weer somber van. Wat nu? Het is belangrijk om wanneer je depressief bent grote beslissingen (zoals deze) zoveel mogelijk te parkeren. Dit is niet het moment voor grote keuzes: je beoordelingsvermogen is door je depressieve gevoelens niet betrouwbaar. Je kunt daardoor beslissingen nemen waarvan je later, als de depressie voorbij is, spijt krijgt. Het is ook niet verstandig om, terwijl je nog bezig bent te herstellen van je postpartum depressie, opnieuw zwanger te worden. Ook niet wanneer je je tijdens de vorige zwangerschap heel goed hebt gevoeld. Wat kun je dan wel doen? Richt je nu, naast de zorg voor je baby, zoveel mogelijk op je eigen herstel. Door met een deskundige te praten, versnel je dat proces. Gun jezelf de tijd die je nodig hebt. Wanneer je jezelf de druk oplegt dat het sneller moet, duurt de depressie alleen maar langer. Op een dag zal ook jij je echt weer beter voelen, en dan kun je gaan nadenken over eventuele gezinsuitbreiding. Juist wanneer je nu de ruimte neemt om goed uit te zoeken waar in jouw kluwen de knopen zitten, en te ervaren wat jou helpt om die knopen te ontwarren, vergroot je de kans dat je volgende kraamtijd wel een fijne ervaring zal zijn. Uit onderzoek is namelijk gebleven dat door een preventieplan te maken, de kans op een volgende postpartum depressie sterk afneemt. En de inzichten die je tijdens je herstel hebt opgedaan, zijn voor zo’n preventieplan zeer waardevol. Een preventieplan kun je maken in overleg met je verloskundige, je hulpverlener en je partner (zie ook preventieplan).